در قلب هر شبکه کارآمد، کابل های شبکه هستند که وظیفه مهم انتقال داده ها را بر عهده دارند. انتخاب کابل شبکه مناسب می تواند تفاوت زیادی در عملکرد، سرعت و پایداری شبکه ایجاد کند.
در این مطلب از تجهیزنت، می خواهیم شما را با انواع کابل شبکه، ویژگی ها و کاربردهای هر کدام آشنا کنیم تا بتوانید بهترین انتخاب را برای نیازهای خود داشته باشید.
انواع کابل شبکه
کابل زوج به هم تابیده: پرکاربردترین نوع کابل شبکه
کابل زوج به هم تابیده یکی از رایج ترین انواع کابل شبکه است که در بیشتر شبکه های محلی یا همان LAN استفاده می شود. این نوع کابل از چند جفت سیم مسی تشکیل شده که به صورت مارپیچ به دور هم پیچیده شده اند.
این طراحی هوشمندانه چند مزیت مهم دارد. اول اینکه باعث می شود تداخل الکترومغناطیسی بین سیم ها کمتر شود. دوم اینکه کابل در برابر نویزهای خارجی مقاوم تر می شود. سوم اینکه امکان انتقال داده در فرکانس های بالاتر را فراهم می کند.
کابل های زوج به هم تابیده خودشان به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: کابل های بدون محافظ یا UTP و کابل های محافظ دار یا STP. کابل های UTP به خاطر قیمت مناسب و نصب آسان، گزینه محبوبی برای بیشتر کاربردهای خانگی و اداری هستند. این کابل ها معمولا 4 جفت سیم دارند که هر جفت رنگ متفاوتی دارد تا شناسایی و وصل کردن آنها راحت تر باشد.
از طرف دیگر، کابل های STP علاوه بر پیچش سیم ها، یک یا چند لایه محافظ اضافی هم دارند. این لایه های محافظ می توانند از جنس فویل، شیلد بافته شده یا ترکیبی از هر دو باشند. کابل های STP در برابر نویز و تداخل مقاوم تر هستند و برای محیط های صنعتی یا جاهایی که تداخل الکترومغناطیسی زیاد است، گزینه بهتری به حساب می آیند.
انواع کابل شبکه بر اساس جنس
کابل های شبکه را می توان بر اساس جنس به سه دسته اصلی تقسیم کرد: کابل های مسی، کابل های فیبر نوری و کابل های کواکسیال.
هر کدام از این انواع کابل شبکه، ویژگی های خاص خود را دارند و برای کاربردهای مختلف مناسب هستند.
کابل های مسی، که شامل انواع کابل های زوج به هم تابیده (TP) می شوند، رایج ترین نوع کابل در شبکه های محلی هستند. این کابل ها از چند جفت سیم مسی تشکیل شده اند که به دور هم تابیده شده اند. مزیت اصلی کابل های مسی، قیمت مناسب و سهولت نصب آنهاست.
همچنین، این کابل ها با اکثر تجهیزات شبکه سازگاری دارند. کابل های زوج به هم تابیده در انواع مختلفی مانند UTP (بدون محافظ) و STP (محافظ دار) موجود هستند که برای محیط های مختلف و نیازهای متفاوت طراحی شده اند.
کابل های فیبر نوری از رشته های باریک شیشه یا پلاستیک ساخته شده اند و برای انتقال داده در مسافت های طولانی استفاده می شوند. این کابل ها به جای سیگنال های الکتریکی، از پالس های نوری برای انتقال داده استفاده می کنند.
مزیت اصلی کابل های فیبر نوری، سرعت بسیار بالا و عدم تأثیرپذیری از تداخلات الکترومغناطیسی است. این ویژگی ها باعث شده که فیبر نوری گزینه مناسبی برای ارتباطات راه دور، مراکز داده و شبکه های با ترافیک بالا باشد.
با این حال، هزینه بالای نصب و نیاز به تجهیزات خاص، استفاده گسترده از فیبر نوری را در شبکه های کوچک محدود کرده است.
کابل های کواکسیال، اگرچه امروزه کمتر در شبکه های کامپیوتری استفاده می شوند، اما کماکان در برخی کاربردهای خاص مورد استفاده قرار می گیرند. این کابل ها از یک هسته مسی مرکزی تشکیل شده اند که توسط یک لایه عایق و یک شیلد فلزی احاطه شده است.
کابل های کواکسیال در مقایسه با کابل های زوج به هم تابیده، مقاومت بیشتری در برابر تداخل داشته و می توانند سیگنال را در مسافت های طولانی تری منتقل کنند. این کابل ها هنوز در سیستم های تلویزیونی کابلی، برخی شبکه های صنعتی و تجهیزات امنیتی مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال، به دلیل محدودیت در سرعت و دشواری نصب، در شبکه های مدرن کمتر از آنها استفاده می شود.
انواع کابل زوج تابیده از نظر سرعت و پهنای باند
یکی از مهم ترین چیزهایی که باید موقع انتخاب کابل شبکه از میان انواع کابل شبکه به آن توجه کنیم، سرعت و پهنای باند آن است. کابل های زوج به هم تابیده بر اساس توانایی شان در انتقال داده، به چند دسته یا «کتگوری» تقسیم می شوند. این دسته بندی با عنوان Cat و یک عدد مشخص می شود. هر چه این عدد بزرگ تر باشد، کابل قابلیت های بیشتری دارد.
مثلا کابل Cat5 که زمانی خیلی رایج بود، می تواند سرعتی تا 100 مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی کند. اما امروزه کمتر از آن استفاده می شود. کابل Cat5e که نسخه بهبود یافته Cat5 است، می تواند سرعتی تا 1 گیگابیت بر ثانیه را ارائه دهد. این کابل ها هنوز هم در خیلی از شبکه های خانگی و اداری استفاده می شوند.
کابل Cat6 یک قدم جلوتر است و می تواند سرعت 10 گیگابیت بر ثانیه را در فاصله های کوتاه (تا حدود 55 متر) پشتیبانی کند. برای فاصله های بیشتر، سرعتش به 1 گیگابیت بر ثانیه می رسد. کابل شبکه Cat6a نسخه پیشرفته تر Cat6 است که می تواند سرعت 10 گیگابیت بر ثانیه را در فاصله های بیشتر (تا 100 متر) حفظ کند.
در سال های اخیر، کابل های پیشرفته تری مثل Cat7 و Cat8 هم معرفی شده اند که سرعت های خیلی بالایی را ارائه می دهند. مثلا Cat8 می تواند سرعت 40 گیگابیت بر ثانیه را در فاصله 30 متری پشتیبانی کند. اما یادمان باشد که برای استفاده از این سرعت ها، همه تجهیزات شبکه باید از این استاندارد پشتیبانی کنند.
جزئیات بیشتر درباره کتگوری های کابل شبکه
علاوه بر کتگوری های رایج که قبلاً در بخش انواع کابل شبکه ذکر شد، کتگوری های دیگری نیز وجود دارند که آشنایی با آنها می تواند درک جامع تری از تکامل فناوری شبکه به ما بدهد. هر کتگوری برای نیازهای خاصی طراحی شده و در زمان خود نقش مهمی در پیشرفت شبکه های کامپیوتری داشته است.
کابل های شبکه Cat1 UTP و Cat2 UTP امروزه منسوخ شده اند و عمدتاً در سیستم های تلفنی قدیمی استفاده می شدند. کابل Cat1 برای انتقال صدا طراحی شده بود و توانایی انتقال داده های دیجیتال را نداشت.
کابل Cat2 اولین گام در جهت انتقال داده های دیجیتال بود و می توانست سرعتی تا 4 مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی کند. این کابل ها در شبکه های اولیه و سیستم های تلفنی دیجیتال استفاده می شدند، اما با پیشرفت فناوری، به سرعت جای خود را به کتگوری های بالاتر دادند.
کابل شبکه Cat3 UTP برای شبکه های 10BASE-T استفاده می شد اما امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. این کابل که از انواع کابل شبکه محسوب می شود، می توانست سرعتی تا 10 مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی کند و در اوایل دهه 1990 بسیار رایج بود.
Cat3 اولین کتگوری بود که برای استفاده در شبکه های اترنت طراحی شد و نقش مهمی در گسترش شبکه های کامپیوتری در محیط های اداری داشت. با این حال، با افزایش نیاز به سرعت های بالاتر، این کابل به تدریج جای خود را به Cat5 و کتگوری های بالاتر داد.
کابل شبکه Cat4 UTP نیز که برای شبکه های Token Ring طراحی شده بود، امروزه کاربرد چندانی ندارد. این کابل می توانست سرعتی تا 16 مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی کند و در شبکه های IBM Token Ring استفاده می شد.
Token Ring یک فناوری شبکه بود که توسط IBM توسعه داده شد و در دهه 1980 و اوایل دهه 1990 رقیب جدی اترنت به شمار می رفت. با این حال، با غلبه اترنت بر بازار شبکه، استفاده از Cat4 نیز به تدریج کاهش یافت.
درک تاریخچه و تکامل کتگوری های مختلف کابل شبکه به ما کمک می کند تا بهتر بفهمیم چرا امروزه کتگوری های بالاتر مانند Cat5e، Cat6 و Cat7 تا این حد اهمیت دارند.
هر نسل جدید از انواع کابل شبکه، پاسخی به نیازهای در حال رشد برای سرعت بیشتر، پهنای باند بالاتر و مقاومت بیشتر در برابر نویز بوده است. با ادامه پیشرفت فناوری، می توانیم انتظار داشته باشیم که کتگوری های جدیدتر و پیشرفته تری نیز در آینده معرفی شوند.
| کتگوری | حداکثر سرعت | پهنای باند | حداکثر طول مؤثر | کاربرد اصلی | نوع شیلد | سال معرفی |
| Cat1 | 1 Mbps | 0.4 MHz | – | خطوط تلفن قدیمی | بدون شیلد | دهه 1980 |
| Cat2 | 4 Mbps | 4 MHz | 100 متر | شبکه های قدیمی با سرعت پایین | بدون شیلد | دهه 1980 |
| Cat3 | 10 Mbps | 16 MHz | 100 متر | شبکه های اترنت اولیه | بدون شیلد | 1991 |
| Cat4 | 16 Mbps | 20 MHz | 100 متر | شبکه های با سرعت متوسط | بدون شیلد | 1991 |
| Cat5 | 100 Mbps | 100 MHz | 100 متر | شبکه های خانگی و اداری | بدون شیلد | 1995 |
| Cat5e | 1 Gbps | 100 MHz | 100 متر | شبکه های پرسرعت خانگی و اداری | بدون شیلد | 2001 |
| Cat6 | 1 Gbps (تا 10 Gbps در 55 متر) | 250 MHz | 100 متر | شبکه های تجاری و مراکز داده کوچک | بدون شیلد یا شیلددار | 2002 |
| Cat6a | 10 Gbps | 500 MHz | 100 متر | مراکز داده و شبکه های سازمانی بزرگ | شیلددار | 2008 |
| Cat7 | 10 Gbps (تا 40 Gbps در طول کوتاه) | 600 MHz | 100 متر | شبکه های بسیار پیشرفته و مراکز داده بزرگ | کاملاً شیلددار | 2002 |
| Cat8 | 40 Gbps | 2000 MHz | 30 متر | مراکز داده با نیاز به سرعت فوق‌العاده بالا | کاملاً شیلددار | 2016 |
مقاومت در برابر نویز: تفاوت مهم بین انواع کابل ها
یکی دیگر از موارد مهم در انتخاب کابل بین انواع کابل شبکه، میزان مقاومت آن در برابر نویز و تداخل است. نویز الکترومغناطیسی می تواند از منابع مختلفی مثل کابل های برق، موتورهای برقی و حتی کابل های شبکه دیگر ایجاد شود و کیفیت سیگنال را کم کند. کابل های محافظ دار یا STP در این زمینه بهتر عمل می کنند.
کابل های STP انواع مختلفی دارند که هر کدام سطح متفاوتی از محافظت را ارائه می دهند. مثلا کابل های F/UTP یک لایه فویل محافظ کلی دارند که همه جفت سیم ها را می پوشاند. کابل های S/FTP علاوه بر فویل کلی، برای هر جفت سیم هم یک لایه فویل جداگانه دارند. کابل های SF/UTP از یک لایه شیلد بافته شده به همراه یک لایه فویل برای محافظت استفاده می کنند.
اینکه کدام نوع کابل را از میان انواع کابل شبکه انتخاب کنیم، به محیطی که می خواهیم از آن استفاده کنیم و نیازهای خاص آن محیط بستگی دارد. در خانه و دفاتر معمولی، کابل های UTP معمولا کافی هستند. اما در محیط های صنعتی یا جایی که دستگاه های برقی قوی وجود دارند، بهتر است از کابل های STP استفاده شود.
استانداردهای رنگ بندی در کابل های شبکه
رنگ بندی سیم ها در کابل های شبکه نه تنها به شناسایی و اتصال درست سیم ها کمک می کند، بلکه برای عملکرد صحیح و بهینه شبکه نیز ضروری است. چهار رنگ اصلی کابل شبکه عبارتند از: آبی، نارنجی، سبز و قهوه ای.
هر جفت سیم شامل یک سیم رنگی و یک سیم سفید با نوار رنگی است. این ترکیب رنگی به تکنسین ها اجازه می دهد تا سیم ها را به سرعت و با دقت بالا شناسایی و متصل کنند.
دو استاندارد اصلی برای رنگ بندی وجود دارد: T568A و T568B. این استانداردها توسط انجمن صنعت ارتباطات (TIA) تعریف شده اند. استاندارد T568B رایج تر است و در اکثر شبکه ها استفاده می شود. تفاوت این دو استاندارد در ترتیب قرارگیری رنگ هاست.
در استاندارد T568A، جفت سیم های سبز و سفید-سبز در پین های 1 و 2 قرار می گیرند، در حالی که در T568B، این جایگاه به جفت سیم های نارنجی و سفید-نارنجی اختصاص می یابد.
استفاده از استاندارد یکسان در هر دو سر کابل برای عملکرد صحیح شبکه ضروری است. اگر در یک سر کابل از استاندارد T568A و در سر دیگر از T568B استفاده شود، کابل به اصطلاح “کراس” می شود. کابل های کراس کاربردهای خاص خود را دارند، اما برای اتصالات معمولی شبکه مناسب نیستند و می توانند باعث اختلال در ارتباطات شوند.
علاوه بر رنگ بندی سیم ها، رنگ روکش خارجی کابل نیز می تواند اطلاعات مفیدی را ارائه دهد. به عنوان مثال، کابل های Cat5e معمولاً به رنگ آبی، Cat6 به رنگ سبز یا آبی روشن، و Cat7 به رنگ زرد یا سفید هستند. البته این رنگ بندی استاندارد نیست و ممکن است بین تولیدکنندگان مختلف متفاوت باشد. با این حال، این رنگ بندی می تواند به مدیران شبکه در شناسایی سریع نوع کابل کمک کند.
کابل کواکسیال: قدیمی اما هنوز کاربردی
به نقل از صفحه ای که با عنوان انواع کابل شبکه در سایت www.geeksforgeeks.org ایجاد شده است، تعریف کابل کواکسیال اینگونه آمده است :
کابل کواکسیال نوعی کابل است که برای انتقال سیگنال های الکتریکی با فرکانس بالا و اتلاف کم طراحی شده است. این کابل از واریانت های اترنت 10Base2 و 10Base5 استفاده می کند. ساختار آن شامل یک هادی مسی در مرکز است که توسط یک عایق دی الکتریک (معمولا از جنس PVC یا تفلون) احاطه شده است. روی این عایق، یک شیلد فلزی بافته شده قرار دارد که تداخلات الکترومغناطیسی داخلی و خارجی را کاهش می دهد. در نهایت، این شیلد فلزی توسط یک روکش پلاستیکی به نام غلاف پوشیده شده که معمولا از جنس PVC یا سایر مواد پلاستیکی مقاوم در برابر آتش ساخته می شود. حداکثر سرعت انتقال داده در این کابل 10 مگابیت بر ثانیه است و معمولا در سیستم های تلفن، تلویزیون کابلی و موارد مشابه استفاده می شود.
اگرچه امروزه استفاده از کابل کواکسیال در شبکه های کامپیوتری کمتر شده، اما هنوز در بعضی کاربردها مثل سیستم های تلویزیون کابلی و بعضی شبکه های صنعتی استفاده می شود. مزیت اصلی این کابل، مقاومت بالای آن در برابر تداخل و توانایی انتقال سیگنال در فاصله های طولانی است.
کابل فیبر نوری: آینده شبکه ها
کابل فیبر نوری نسل جدیدی از کابل های شبکه است که به جای سیگنال های الکتریکی، از پالس های نوری برای انتقال داده استفاده می کند. این کابل ها از رشته های باریک شیشه یا پلاستیک ساخته شده اند و می توانند حجم زیادی از داده را با سرعت خیلی بالا منتقل کنند.
مزیت های اصلی کابل فیبر نوری شامل سرعت خیلی بالا، قابلیت انتقال داده در فاصله های خیلی طولانی و مقاومت کامل در برابر تداخل الکترومغناطیسی است. این ویژگی ها باعث شده فیبر نوری برای زیرساخت های اینترنت، مراکز داده و شبکه های گسترده گزینه خیلی خوبی باشد.
اما هزینه بالای نصب و نگهداری و نیاز به تجهیزات خاص، هنوز باعث شده که استفاده گسترده از فیبر نوری در شبکه های کوچک و متوسط محدود باشد. البته با پیشرفت تکنولوژی و کم شدن هزینه ها، انتظار می رود در آینده نزدیک به شکل بیشتری از فیبر نوری استفاده شود.
برای انتخاب کابل مناسب چه مواردی مهم است؟
مطالب مرتبط :
- بهترین کابل شبکه برای گیمینگ
- بهترین کابل شبکه ضد حریق
- بهترین کابل شبکه ضد نویز
- بهترین کابل شبکه برای فواصل دور
- بهترین کابل شبکه برای دوربین مداربسته
برای اینکه بهترین برند کابل شبکه را انتخاب کنیم، باید به چند مورد مهم توجه کنیم. اول از همه باید ببینیم به چه سرعتی نیاز داریم. اگر سرعت بالا می خواهیم، در میان انواع کابل شبکه کابل های Cat6 یا بالاتر گزینه های خوبی هستند.
سپس باید به محیطی که می خواهیم از کابل استفاده کنیم توجه کنیم. در محیط هایی که نویز زیاد است، کابل های STP یا حتی فیبر نوری می توانند بهتر کار کنند.
طول مسیری که می خواهیم کابل بکشیم هم مهم است. برای مسیرهای طولانی، کابل های فیبر نوری بهترین گزینه هستند.
بودجه ای که داریم هم در انتخاب کابل تاثیر دارد. کابل های UTP معمولا ارزان ترین گزینه در بین انواع کابل شبکه هستند، در حالی که فیبر نوری گران ترین است.
در آخر هم باید مطمئن شویم که کابلی که انتخاب می کنیم با بقیه تجهیزات شبکه ما سازگار است.
کابل شبکه کراس و استریت: تفاوت‌ها و کاربردها
کابل شبکه کراس و کابل شبکه استریت دو نوع پیکربندی رایج در انواع کابل شبکه هستند. کابل استریت برای اتصال دستگاه های مختلف (مانند کامپیوتر به سوئیچ) استفاده می شود، در حالی که کابل کراس برای اتصال مستقیم دو دستگاه مشابه (مانند دو کامپیوتر) به کار می رود.
تفاوت اصلی این دو در نحوه اتصال سیم ها به پین های جک RJ45 است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و معرفی قابلیت Auto MDI-X در بسیاری از تجهیزات شبکه، نیاز به استفاده از کابل کراس کمتر شده است.
سخن پایانی
انتخاب کابل شبکه مناسب در میان انواع کابل شبکه می تواند تاثیر زیادی روی عملکرد و کارایی شبکه ما داشته باشد. برای بیشتر استفاده های خانگی و دفترهای کوچک، کابل های Cat5e یا Cat6 UTP گزینه های خوبی هستند. برای محیط های صنعتی یا جایی که نیاز به انتقال حجم زیادی از داده داریم، کابل های Cat7 STP یا حتی فیبر نوری می توانند بهترین انتخاب باشند.
یادمان باشد که کیفیت کابل هم خیلی مهم است. استفاده از کابل های بی کیفیت می تواند باعث کم شدن سرعت و حتی قطع شدن ارتباط شود. به همین خاطر، پیشنهاد می کنیم برای خرید انواع کابل شبکه با کیفیت و اصل، به فروشگاه های معتبر مثل تجهیز نت مراجعه کنید. تجهیز نت با ارائه محصولات با کیفیت و قیمت مناسب، می تواند در انتخاب و خرید بهترین کابل شبکه برای نیازهایتان به شما کمک کند.
سلام شما کابل شبکه باهدروم ۸دارید؟
تشکر میکنم از نویسنده این مقاله آقای عباسی عزیز